نسبت اخلاق با مسئله خیر و شر 1- مطلب شماره 31
نسبت اخلاق با مسئله خیر و شر 1- مطلب شماره 31
هدایتی: آنچه که در باب ارزش به نظرم در گفته‌های شما و سایر دوستان مغفول مانده است نسبت ارزش‌ها با خیر و شر است. ارزش از منظر اخلاقی نسبت مستقیم با خیر دارد و از این رو می‌توان هم‌صدا با کانت بزرگ این گزاره هستی‌شناسانه را پذیرفت که خیر مصدر ارزش‌ها است و رفتار انسان به میزان دوری و نزدیکی با ذات خیر ارزش‌گذاری می‌شود. تا اینجا هیچ نظریه‌ای خلاف کانت نمی‌گوید، اما باید دانست که عکس این گزاره بسیار جای بحث دارد و محل مناقشات است.
یعنی آیا چنان که خیر علل چهارگانه (از منظر کانت) ارزش است شر نیز علت ضد ارزش ست؟ برای فهم این موضوع مهم باید به آکویناس مراجعه کرد. او هرآنچه واقعی است را خیر می‌دانست و شر را عدم خیر و غیر واقعی می‌پنداشت.
در واقع خیر چیز است و شر نقص آن ولی با این حال خدا منشا این هر دو. این گزاره‌ها و توضیح بودن شر و رابطه‌اش با ضد ارزش و همچنین تصدیر گناه و شر از ذات خیرالاخیار یا خدا، بحث‌های بسیار مفصلی در نظریات او و کلید فهم ارزش و ضد ارزش ست. برای اینکه بتوان چگونگی و چیستی شر را در نظام هستی فهمید و پس از آن به نسبت اعمال غیر ارزشی و شرور پی برد، تفاوت شر طبیعی و شر اخلاقی را دریافت و جایگاه منفعت و اراده و عقل را با خیر و شر دانست که این همه را گمان می‌کنم در حوصله این گروه نباشد. با این حال اگر استاد اسکندری بفرمایند من با تمام ناتمامی و خامی خویش آنچه بلدم را پیشکش می‌کنم تا بیشتر بیاموزم.
از : عضو گروه هم اندیشی - محمد رضا هدایتی
